Araç Muayene İstasyonları Hakkında Soru Önergesi

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması istemiyle, araç muayene istasyonlarına yönelik ihale ile ilgili verdiği soru önergesini TBMM Başkanlığı’na sundu.

Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek‘e verdiği araç muayene istasyonlarına yönelik ihale ile ilgili soru önergesiyle şuna dikkat çekti; “Konsorsiyumun resmi internet sitesinde aktarıldığında göre, ‘Yapılan her muayeneden alınan bedelin önemli bir kısmı 20 yıl boyunca artan oranlarda devlet kasasına gelir olarak eklenecektir.’ Ancak ifadede yer alan “önemli bir kısmın” açık ve şeffaf biçimde ne kadarının Hazineye aktarıldığı ne kadarının ise konsorsiyumun sermayesi olduğu kamuoyu ile paylaşılmamıştır.” 

“Her iki bölge için 2027-2047 yıllarında ihalenin verileceği firmanın ne kadar gelir elde etmesi öngörülmektedir?” sorusunu Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e soran Doç. Dr. Gökhan Günaydın, şunları dile getirdi;

“Araç muayene istasyonlarının yapımı, bakımı ve işletilmesi hizmetleri ilk olarak 2007 yılında tamamlanmış ve 20 yıl süreli imtiyaz sözleşmeleri 2007 yılında imzalanmıştı. Mevcut sözleşmelerin süresinin 14 Ağustos 2027’de sona erecek olması nedeniyle ihale süreci yeniden başlatıldı. Türkiye ihale için iki bölgeye ayrıldı, dolayısıyla bir değil iki ihale yapıldı.”

→ Araç Muayene İstasyonlarına Yönelik İhale İle İlgili Soru Önergemiz (03.03.2025)

Doç. Dr. Gökhan Günaydın’ın, T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması istemiyle araç muayene istasyonlarına yönelik ihale ile ilgili soru önergesi:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın T.C. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından Anayasa’nın 98 ve TBMM İçtüzüğünün 96 ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını talep ederim.
Saygılarımla.

Doç. Dr. Gökhan GÜNAYDIN
İstanbul Milletvekili – CHP Grup Başkanvekili

Türkiye’de milyonlarca aracın muayenesini gerçekleştiren araç muayene istasyonlarını 14 Ağustos 2027 itibariyle 20 yıllığına işletecek şirketin belirlenmesine yönelik ihale, 24 Şubat 2025 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yapıldı. İhale, yeni dönem için tüm Türkiye genelini kapsayacak biçimde 1. Bölge ve 2. Bölge şeklinde gerçekleştirildi.

Araç muayene istasyonlarının yapımı, bakımı ve işletilmesi hizmetleri ilk olarak 2007 yılında tamamlanmış ve 20 yıl süreli imtiyaz sözleşmeleri 2007 yılında imzalanmıştı. Mevcut sözleşmelerin süresinin 14 Ağustos 2027’de sona erecek olması nedeniyle ihale süreci yeniden başlatıldı. Türkiye ihale için iki bölgeye ayrıldı, dolayısıyla bir değil iki ihale yapıldı. 

Mecburi araç muayenesinin özelleştirilmesi, devlet eliyle tekel yaratılmasına neden olmuştur. 2004 yılında yapılan ihaleyi TÜVTÜRK kazanmış olmasına rağmen ihalenin Anayasaya ve kamu yararına aykırı olduğu gerekçesiyle açılan davaların ardından 2007’de çalışmaya başlamıştır. TÜVTÜRK, 20 yıllığına girdiği ihaleyi 613,5 milyon dolara kazanmıştı. Üstelik, araç muayenesine her yıl eklenen zamlarla araç sahipleri ödeme yapamaz duruma getirilmişken, tüm araç sahiplerinin zorunlu olarak yaptırdığı araç muayenesinden TÜVTÜRK’ün kazandığı milyarlarca lira şirketin sermayesine sermaye katmıştır. 

Yalnızca 2023 yılında iki kez MTV ödeyen araç sahipleri, bir yılda TÜVTÜRK’e muayene ücreti için toplam 13 milyar 540 milyon 62 bin 67 lira ödedi. Konsorsiyumun resmi internet sitesinde aktarıldığında göre, “Yapılan her muayeneden alınan bedelin önemli bir kısmı 20 yıl boyunca artan oranlarda devlet kasasına gelir olarak eklenecektir.” Ancak ifadede yer alan “önemli bir kısmın” açık ve şeffaf biçimde ne kadarının Hazineye aktarıldığı ne kadarının ise konsorsiyumun sermayesi olduğu kamuoyu ile paylaşılmamıştır. 

Diğer yandan, 5 Ağustos 2007 gününden bugüne kadar, on sekiz yılda  TÜVTÜRK’ün ne kadar sermaye arttırdığı, ne kadar kazandığı açık değildir. Özelleştirme ihalesi öncesinde araç muayenelerinden sorumlu olan TÜVTÜRK’te 2025 yılının araç muayene ücretleri şu şekildeydi

• Traktör (Römorklu, Römorksuz), Motosiklet ve Motorlu Bisiklet 1.334,40 TL
• Otomobil, Minibüs, Kamyonet, Özel Amaçlı Taşıt, Arazi Taşıtı, Römork ve Yarı Römork 2.620,80 TL
•  Otobüs, Kamyon, Çekici ve Tanker 3.543,60 TL

Dahası, yeni ihalede teklif veren üç firma; Doğuş-Tem Ortak Girişim Grubu (TÜVTÜRK), AGTT Ortak Girişim Grubu ve MOI Ortak Girişim Grubu. Bakanlığınıza bağlı olan Özelleştirme İdaresi Başkanlığının duyurduğuna göre; “24 Şubat 2025 tarihinde İdaremizde gerçekleştirilen nihai pazarlık görüşmeleri ve açık artırma sonucunda;

1. Bölge Araç Muayene Hizmetlerine İlişkin 20 yıllık imtiyaz hakkı bedeli olarak 830.000.000 ABD Doları ile en yüksek teklifi MOI Ortak Girişim Grubu vermiştir.
2. Bölge Araç Muayene Hizmetlerine İlişkin 20 yıllık imtiyaz hakkı bedeli olarak 890.000.000 ABD Doları ile en yüksek teklifi MOI Ortak Girişim Grubu vermiştir.

İki bölge için özelleştirme bedeli olarak toplam 1.720.000.000 ABD Doları teklif alınmıştır. Bu şekilde ihaleler teknik olarak sonuçlanmış olup, devre ilişkin olarak Rekabet Kurulu kararı, Cumhurbaşkanı Kararı ve Danıştay görüşünün alınmasını takiben imtiyaz sözleşmeleri imzalanacaktır.” Ayrıca ihale bedelinin vadeli olarak ödenmesi de bir imkân olarak konsorsiyuma sunulmuştur. Oysaki, en yüksek teklifi veren MOI’nin yirmi yıl içerisindeki kâr oranı pek çok kamu kurumunun gelirinin kat be kat ötesine geçecektir. 

Bu nedenle, milyonlarca araç sahibini etkileyecekken yapılan özelleştirmenin kamu yararı taşıyıp taşımadığı açıklanmaya muhtaçtır.

Bu bağlamda;

1. Bugünkü tarih itibariyle Türkiye’nin araç sahipliği açısından iki bölgeye bölündüğü göz önünde bulundurulduğunda, 1. Bölge ve 2. Bölgede kaç araç bulunmaktadır? 
2. Her iki bölge için 2027-2047 yıllarında ihalenin verileceği firmanın ne kadar gelir elde etmesi öngörülmektedir?
3.  İhaleyi teknik olarak kazanan MOI Ortak Girişim Grubu’nun, gazeteci Bahadır Özgür’ün haberleştirdiği biçimde, hakkında yargıda rüşvet iddialarının bulunduğu düşünüldüğünde, araç muayenesini kapsayan ihalede yer alması, hatta kazanması nasıl mümkün olmuştur? Girişim Ortaklığına yönelik herhangi bir ön inceleme yapılmış mıdır?
4. İhaleyi kazanan firmanın araç muayenesini ücretlendirmesine ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmış mıdır? Aksi takdirde elde edilen haksız kazancın nasıl engellenmesi planlanmaktadır?
5. Teknik ve maddi yeterliliğin ötesinde ihaleyi kazanan firmaya ihale bedelini vadeli ödeme fırsatı tanındığında sözleşme imza tarihi itibariyle vade farkı uygulanacak mıdır? Uygulanacaksa ne kadar fark alınması planlanmaktadır? Alınmayacaksa bunun gerekçesi nedir?